توضیحات
در این بخش یک فایل Word در مورد معماری آستان حرم عبدالعظیم برای دانلود ارائه شده است. تصاویر نقشه ها شامل نما، برش و پلان حرم عبدالعظیم نیز در این مجموعه قرار دارد. در متن این پژوهش به معرفی بنا، تاریخچه، سیر تحولات و نکات معماری آن پرداخته شده است. حرم شاه عبدالعظیم در شهر ری و در جنوب تهران قرار دارد.
قدیمی‌ترین کتیبۀ موجود در بنا بر سردر شمالی گنبدخانۀ حضرت عبدالعظیم است و در آن، نام مجدالملک براوستانی، از بزرگان دورۀ سلجوقیان، آمده است. قدیمی‌ترین کتیبه تاریخ‌دار بنا بر صندوق مزار و به تاریخ ۷۲۵ است. شجره‌نامۀ حضرت عبدالعظیم بر صندوق نفیس روی مرقد بدین صورت آمده است: «عبد العظيم بن عبدالله بن علي بن حسن بن زید بن الحسن بن علی بن ابیطالب». او در سال ۲۵۰ به فرمان امام علی‌النقی (ع) برای ترویج دین اسلام و پیشوایی شیعیان از عراق به ری مهاجرت کرد و پس از وفات در سال ۲۵۴ یا ۲۵۵، در باغی بیرون باروی ری به خاک سپرده شد. بعدها شخصی به نام «عبدالجبار رازی» این باغ را وقف حضرت کرد؛ و شاید به همین مناسبت، این مدفن را «مسجد الشجره» یا «مشهد الشجره» نامیده باشند.
بانی اولیۀ بنای آستان عبدالعظیم شناخته نشده است. اما به نظر موسوی، این بنا در قرن سوم هجری قمری به فرمان محمد بن زید داعی علوی احداث و، در زمان عضدالدوله دیلمی، در قرن چهارم هجری قمری، تعمیر شده است. در دورۀ سلجوقیان، ساختمان اصلی بقعه و گنبد را مجدالملک ابوالفضل محمد بن سعد براوستانی احداث کرده است.
براساس مدارک باستان‌شناسی و برخی متون تاریخی، اندکی پس از درگذشت حضرت عبدالعظیم حسنی، در حدود قرن سوم هجری قمری، بنایی ساده بر مدفن وی برپا شد و در قرن چهارم هجری قمری، بازسازی‌هایی در آن صورت گرفت و در نیمۀ دوم قرن پنجم هجری قمری، گنبد و بارگاهی در این محل ساخته شد. تاریخ دقیق احداث این بنا مشخص نیست و ممکن است در سال‌های ۴۷۷ تا ۴۹۲ بوده باشد.
در زمان ایلخانان نیز، این مجموعه بازسازی و مرمت شده و صندوق نفیس حضرت از آن دوره است. قسمت‌هایی از منبت‌کاری این صندوق فروریخته یا طعمۀ موریانه شده بود تا آنکه در سال ۱۳۲۸ش استاد حاج محمد صنيع خاتم آن را مرمت کرد. بقایای کاشی‌ها و قطعات گچ‌بری دورۀ ایلخانان و همچنین آثار تعمیراتی در مسجد بالاسر و بخش غربی حرم و درگاه اصلی گویای دیگر اقدامات دوره ایلخانان است. صفویان، که مدعی سیادت از طریق حمزة بن موسى الكاظم، مدفون در جوار حضرت عبدالعظیم، بودند، در توسعۀ مجموعه و شکوه هرچه بیشتر آن بسیار کوشیدند؛ به‌طوری که بنا به صورت مجموعه‌ای از صحن‌ها، ایوان‌ها، رواق‌ها، و مسجدها در آمد.
در دوره فتحعلی‌شاه قاجار، یک ضریح نقره بر مرقد حضرت عبدالعظیم نصب و در زمان ناصرالدین شاه، قسمت‌هایی از آن تعویض و تجدید شد. در سال ۱۲۷۰، گنبد طلا و دو گلدستۀ بقعه احداث و در سال ۱۲۷۳ داخل گنبد آینه کاری شد. گنبد امامزاده حمزه در سال ۱۲۷۲ ساخته شد و در سال ۱۲۹۱ داخل گنبدخانه و ایوان این امامزاده نیز آینه‌کاری گردید. ضریح نقرۀ امامزاده حمزه در سال ۱۲۷۳ بر مرقد وی نصب و در ۱۲۸۳ تعمیر شد. بنای امامزاده طاهر در سال ۱۳۰۴ به مجموعه آستانه اضافه گردید.
برای مشاهده معرفی معماری و نقشه های سایر مقبره های تاریخی به این لینک مراجعه کنید.
مشخصات فایل دانلودی معرفی معماری آستان عبدالعظیم شهر ری
نوع فایل: Docx (وُرد) و JPEG (تصاویر نقشه ها و بنا)
حجم فایل فشرده: 63 مگابایت
تعداد صفحات: 28 صفحه Word و 30 تصویر
نقد و بررسی‌ها
هنوز بررسی‌ای ثبت نشده است.